Šezdsetih godina prošlog veka pod uticajem „druge globalizacije” (prva globalizacija je nastala početkom 20. veka) došlo je do fundamentalnih promena u oblasti društvenih nauka. Pojam „društvenog inženjeringa” postaje sinonom za jednu vrstu revolucionarnog prevrata u razmatranju uloge društvenih nauka u nadolazećem dobu za koje je procenjeno da će biti izazov bez presedana u ljudskoj istoriji. Istraživači iz oblasti društvenih nauka od tada se usredsređuju na procene o tome kako će na iznenadne „traumatične događaje” reagovati određene društvene grupe, pa i čitavi narodi.
Ostvarenju ovakve težnje savršeno je išao naruku fenomenalan razvoj nauke i tehnologije, posebno sredstava za masovnu komunikaciju. Dakle, ono što je do juče bilo nezamislivo, odjednom je, preko noći, postalo ostvarivo. Čovek je došao u priliku da usmerava društvene događaje, odnosno da se svesno, planski i namerno, umeša u procese „socijalne evolucije čovečanstva” (izraz Aleksandra Zinovjeva – prim. autora), svodeći uticaj objektivnih činilaca na istorijski proces na najmanju moguću meru.
Društveni inženjeri na Zapadu još 1970-ih godina prošlog veka projektovali su raspad istočnog, komunističkog bloka i Sovjetskog Saveza. Već tada je na osnovu relevantnih ekonomskih pokazatelja i analize unutrašnjih prilika, izveden zaključak o neminovnoj pobedi u Hladnom ratu. Bio je to, kako je procenjeno, neophodan preduslov za „kvalitativan skok u novo doba” koji će uslediti krajem 1980-ih godina.
Planirane promene na nekadašnjem socijalističkom istoku zahtevale su ozbiljan pristup, pre svega na psihološko-propagandnom planu. Doktori ljudskih duša na Zapadu procenili su da je najefikasniji metod razbijanja suprostavljenog bloka podsticanje nacionalističkih osećanja, posebno kod naroda – poput Poljaka – kod kojih je postojao ukorenjen antiruski sentiment. Ostvarenje jednog takvog cilja – po proceni analitičkih krugova – podrazumevalo je određenu reviziju rezultata Drugog svetskog rata, na osnovu kojih je uspostavljeno sovjetsko vojno prisustvo u centralnoj i istočnoj Evropi, posle 1945. godine.
Na Zapadu 1960-ih godina nastaju prvi „ozbiljniji radovi” kojima se relativizuje dotadašnja istorija Drugog svetskog rata. Poznati nemački istoričar Erih Nolte izazvao je čuveni „spor o istoriji” zastupajući ekstravagantnu teoriju o tome da je Drugi svetski rat zapravo bio „evropski građanski rat ideologija – komunizma i nacizma”, i kao primer naveo sporazum Molotov–Ribentrop iz 1939. godine, čija je žrtva bila navodno Poljska.
U najboljem duhu interpretativne istoriografije Nolte je podelu Poljske opisao kao „pakt uništenja bez presedana u evropskoj istoriji 19. i 20. veka, i zato su države koje su ga potpisale morale biti potpuno........