Sadık Aslan’ın asıl derdi sınır! Birilerinin yıllar önce çizip bir ülkeyi parçaladığı sınır. Amanos yamaçlarının yoksul ve sıradan insanlarının hikâyeleri sonuçta her seferinde gelip mutlaka nöbetçi kulübelerine ve sınır tellerine dayanıyor

Bekir Yıldız’ın ‘Kaçakçı Şahan’ öyküsünü okuyalı neredeyse yarım asır olmuştur. Çok gençtim o zamanlar, neredeyse çocuktum. Sırayla birimizin evinde “ders çalışmak” için toplanıp “Sosyalizmin Alfabesi”ni tartıştığımız, bu arada ev sahibesi annenin “Allah zihin açıklığı versin”lerini kurabiyeler eşliğinde kabul ettiğimiz günlerdi. Müthiş etkilemişti beni ‘Şahan’ın hikâyesi ve ‘batılı’ bir çocuk olarak başka bir coğrafyayla ilgili algılarımı değiştirmişti. Daha doğrusu zaten henüz iyi ya da kötü bir algım olmadığı için doğrudan doğruya biçimlendirmişti. En çok da öz annesi ve babasının bile köy meydanına getirilen Şahan’ın cenazesini tanımaktan imtina etmesi ağır gelmişti bana. Hakikaten çok ağırdı ama. “Tanrı bu kadınlardan ağlamayı bile esirgemişti” diyordu Bekir Yıldız, “Ölenin kim olduğunu ele vermemek yasalarında vardı çünkü. Ölen kaçakçının evi aranmasın, soyu mimlenip ikide bir sorgu sualin ağzına sürülmesin diye.”

Cetvelle çizmek

Yıllar sonra, bir yazı için Lord Mountbatten’ın (IRA tarafından cezalandırılmıştı) hikâyesini araştırırken şu malum Hindistan-Pakistan ayrılmasına denk geldim. “Cetvelle sınır çizme” meselelerini bilirdim bilmesine ama özellikle Sir Cyril Radcliffe’in yaptığı şeyi okuyunca bir kez daha aklım durdu. Adam 1947’de, bir otel odasında, geniş bir masanın üzerine sofra bezi gibi yaydığı haritanın başına çöküyor, beş hafta boyunca çiziyor çiziyor ve ortaya sonradan milyonlarca insanın birbirinin kanını döktüğü bir mezbahaya dönüşen bugünkü Hindistan-Pakistan sınırını çıkarıyor. Londra’ya döndüğünde de bir röportajında “Keşmir diye bir yerin varlığını o günlerde hiç bilmediğini”........

© Yeni Yaşam