Diğer

17 Ocak 2024

Boğaziçi Üniversitesi yönetiminin yaptığı bazı ihale ve alımlara yer verdiğim son iki yazımda, kamu kaynaklarının yasalara uygun ve düzgün kullanımı açısından bu alımların, soru işaretleri barındırdığını belirtmiş ve eklemiştim:

Tasarruf tedbirleri konusunda valiler ile toplantı yaparak tavsiyelerde bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in kadrajına acaba üniversite rektörlükleri giriyor mu?

Tabii ne Şimşek'ten ne de Boğaziçi Üniversitesi yönetiminden herhangi bir yanıt geldi. Ama zaten cevap gelse şaşırırdım. "Yazar yazar, nasıl olsa bir şey olmaz" diye düşünüyor olabilirler. Düşünsünler. Yıllardır aynı fikirde olmadığım için yıllardır yazmayı ve sormayı sürdürüyorum.

Son yazımda değindiğim, Şimşek'in geçen hafta Salı günü valiler ile ilgili yaptığı toplantının ayrıntılarını, Ayşegül Kahvecioğlu imzasıyla dün Milliyet'te okuduk. Şimşek valilerden kamuda tasarruf tedbirlerine hassasiyetle uymalarını isteyerek, şöyle demiş:

"Ben defterlerimi son sayfasına kadar kullanıyorum. Beyaz kağıt falan kullanmıyorum. Harcadığımız para babamızın parası değil, milletin parası. Gösterişten uzak, mütevazı bir kamu anlayışına mecburuz."

Şimşek'in böyle konuşması boşuna değil. Bizim gördüğümüzü o da görmüş olmalı. Geçen sene, seçimlerin ardından, bu göreve atandıktan hemen sonra imzasıyla yayımladığı Tasarruf Genelgesi'nden söz ediyorum. Bakan Şimşek, bütçe gerçekleşmelerine baktığında, yayımladığı genelgeye fazla itibar edilmediğini saniyesinde fark etmiştir.

Gerçekten de 2023 yılı Aralık ayı bütçe gerçekleşmeleri açıklandığında, bütün bir senenin harcamalarını bizler de görme olanağı bulduk. Bu köşenin sürekli okurları hatırlayabilir. Şimşek, Hazine ve Maliye Bakanlığı'na atandıktan sonra 2021 yılında yayımlanmış tasarruf konulu genelgeye atıfta bulunarak, depremden kaynaklanan maliyet dışında bütün harcamaların gözden geçirilmesini istemişti. Tasarruf tedbirleri için ivedi adımlar atılmasını, takibin de tavizsiz yapılmasını isteyen Bakan Şimşek'in yazısında, kamu idarelerinden özellikle tasarruf tedbiri alınması istenen harcama kalemleri şunlardı:

- Taşınmaz ve taşıt kullanımı

- Haberleşme giderleri

- Basın ve yayın giderleri

- Kırtasiye alımı

- Temsil, tören ağırlama giderleri

Bu genelge yayımlandıktan sonraki ay olan Temmuz ayı bütçe verilerini geçen sene 16 Ağustos 2023 tarihli yazımda işlemiştim. Maliye'nin açıkladığı verilere bakarak, Tasarruf Genelgesi'ne uyulmadığının ortada olduğu görülüyordu.

Şimdi aynı analizi Temmuz-Aralık dönemi için, yani geçen yıl sonuna kadarki verilere bakarak yapma olanağımız var. 2023 yılı bütçe harcamaları ortaya çıktı çünkü.

İki gün önce açıklanan Aralık 2023 bütçe verilerine bakıldığında, yine yukarıda andığım, Şimşek'in özel önem verdiği harcama kalemleri açısından, durumun hiç iç açıcı olmadığı görülüyor.

Söz konusu verileri baz alarak Temmuz-Aralık dönemine ilişkin harcama kalemlerinden ayrı bir tablo yaptım. Bu tablodaki aylık artış ve azalışlara bakarak, Şimşek'in tasarruf genelgesine kamu idarelerinin ne kadar uyduğunu (!) siz de değerlendirebilirsiniz.

Ağustos ayından itibaren yılsonuna gelinceye kadar altıya yediye katlanan kırtasiye harcamalarına dikkatinizi çekmek istedim. Tasarruf Genelgesi'nin yayımlandığı Haziran ayında, yaklaşık 235 milyon TL olan devletin kırtasiye harcaması, Aralık ayına gelindiğinde yaklaşık 7 kat artarak 1 milyar 607 milyon TL'yi geçmiş.

İşte Bakan Şimşek'e valilerle toplantısında "Ben defterlerimi son sayfasına kadar kullanıyorum. Beyaz kağıt falan kullanmıyorum" dedirten tablo da muhtemelen budur.

Yine valilere, makam aracı olarak TOGG kullanmalarını öneren Şimşek'in bu önerisinin ipuçlarını da son bütçe verilerinde görüyoruz. Tasarruf Genelgesi'nde dikkat edilmesini önerdiği taşıt kiralama harcamaları, o günden bu yana aylık 158 milyon TL daha eklenerek, Aralık ayında 372 milyon TL'yi aşmış.

Tasarruf Genelgesi'nde yer alan önceliklere göre belirlediğim seçilmiş beş harcama kalemindeki en yüksek artış, hangisinde olabilir?

Bu sorunun cevabı, "temsil, tanıtma, ağırlama harcamaları" sevgili okurlar. Haziran 2023'te, yani Şimşek göreve gelince yayımladığı genelge ayında, yaklaşık 37 milyon TL olan temsil ve ağırlama harcamaları, yılın sonuna gelindiğinde, yaklaşık 17 katlık bir artış ile 620 milyon 770 bin TL'ye çıkmış.

Evet 17 kat artış.

Şimşek, ekonomiyi "düze çıkarma" konusunda Erdoğan'dan tam yetki almıştı. O günden beri de bir siyasetçi değil, bir teknokrat gibi açıklama yapmaya fazlasıyla özen gösteriyor. Ama belli ki Tasarruf Tedbirleri genelgesine uyulmasını sağlamakta zorluk çekiyor.

Hazine ve Maliye Bakanı olarak Şimşek'in, bunun nedenlerini bilmemesine ise imkan yok. Ama bu nedenleri kamuoyuyla paylaşması zor. Gözü kulağı aylardır "üç kuruşluk artış"ta olan milyonlarca emekliye gerçeğin tamamını söylemenin bedeli büyük olur çünkü.

Çiğdem Toker, Diyarbakır'da doğdu. Denizli Lisesi'nden mezun oldu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Gazeteciliğe üniversite öğrencisiyken Anka Ajansı'nda başladı. Günaydın, Ankara Ulus gazetelerinde, Nokta dergisinde stajlar yaptı.

Anadolu Ajansı'nın sınavlarını (1988) kazanarak, adliye, Devlet Güvenlik mahkemeleri (DGM), yüksek yargı muhabiri olarak çalıştı. 1990-1993 yıllarında haftalık Ekonomik Panorama dergisinde; sonrasında da kesintisiz 15 yıl Hürriyet Gazetesi Ankara Bürosu'nda ekonomi muhabiri olarak görev yaptı. Burada maliye, vergi, özelleştirme, enerji, rekabet politikalarını izledi. 1994 ve 2001 ekonomik krizlerini, IMF ile ilişkileri, kriz kapsamında çıkarılan kanunların TBMM'deki yasama süreçlerini haberleştirdi. Çeşitli ülkelerde Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası toplantıları muhabir olarak takip etti.

Habertürk gazetesinin ilk Ankara temsilcisi olarak gazetenin Ankara bürosunu kurdu. İstifa ederek ayrıldı. İnternet gazetesi T24'ün ilk yayınlarında OECD'nin "Futbolda Kara Para Aklama" raporunu konu alan dizi yazısıyla yer aldı. Köşe yazarı ve Ankara Temsilcisi olarak çalıştığı Akşam gazetesinden, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun (TMSF) el koyma sürecinde kendi isteğiyle ayrıldı.

2013-2018 yılları arasında Cumhuriyet gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Gazetenin sahibi konumundaki Cumhuriyet Vakfı yönetimi değiştikten sonra kendi isteğiyle ayrıldı. 2018'de katıldığı Sözcü gazetesindeki yazılarına 2022 Kasım ayında 'küçülme' gerekçesiyle son verildi. Fox TV kanalında yayımlanan "Orta Sayfa" adlı haber programında yorumcu olarak yer alıyor.

Eleştirel finans haberciliği olarak da tanımlanan yazıları hakkında kimileri astronomik, çok sayıda manevi tazminat davası açıldı. Konusu bir imar haberi olan yazısı hakkında hapis cezası istemiyle yargılandı. Kamu ihaleleri ve şirketleri konu alan çok sayıda yazısı da Sulh Ceza hâkimlikleri kararlarıyla erişime engellendi.

Kitapları

- Adım da Benimle Beraber Büyüdü- Abdüllatif Şener, Doğan Kitap, 2008

- "Türkiye'de Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı - Şehir Hastaneleri" kitabına makale katkısı, İletişim Yayınları, 2018

- Kamu İhalelerinde Olağan İşler - Tekin Yayınevi, 2019

Ödülleri

- İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi "En Başarılı İktisat Muhabiri Ödülü" (1995)

- Sabah Gazetesi "Muammer Yaşar Bostancı Haber Yarışması Büyük Ödülü" (1997)

- Türkiye Ziraat Odaları Birliği "Basında Tarım Ödülü" (2000)

- Milliyet Gazetesi "Abdi İpekçi Barış ve Dostluk Ödülü" – "Taksiyarhis'in Zehra Teyzesi" başlıklı röportaj (2001)

- Türkiye Gazeteciler Cemiyeti-TGC "Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü" |"Evcil'in Dönüşü" dosyası – (2005)

- European Press Prize "The Mystery of the Secret Funds" – "Yorumcu Ödülü"nde kısa liste (2015)

- Halkevleri "Basın Ödülü" (2016)

- Uluslararası Şeffaflık Derneği Ödülü (2016)

- İstanbul Tabip Odası "Basında Sağlık Ödülü" (2016, 2018 ve 2019)

- TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi "Emre Madran Koruma Ödülü" (2017 ve 2019)

- Eskişehir - Bilecik Tabip Odası "Halk Sağlığı Ödülü" (2017)

- ÇGD "Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Ödülü" (2017)

- ÇGD Bursa Şubesi "Meslekte Dayanışma Ödülü" (2018)

- Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü "Uluslararası Cesaret Ödülü - Kısa liste" (2018)

- Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü – "Kamu İhalelerinde 21/b Usulü" dosyası-(2018)

- Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği "Önder Kadınlar Ödülü" (2019)

- Rekabet Derneği "Adil Rekabete Katkı Ödülü" (2019)

- TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası "Hasan Balıkçı Onur Ödülü" (2020)

- Halkevleri Dayanışma Ödülü (2020

- Ankara Tabip Odası – "Şehir hastanelerinin ekonomi politiğini tüm gerçekliğiyle ortaya koyarak kamuya ve sağlık çalışanlarına etkilerini görünür kılan haberleri" nedeniyle (2021)

- TMMOB Şehir Plancıları Odası - Kent Planlama Basın Ödülü (2021)

- İzmir Gazeteciler Cemiyeti "Hasan Tahsin Basın Özgürlüğü Ödülü" (2021)

- SES Eşitlik ve Dayanışma Derneği "Yılın Kadınları" Ödülü (2021)

- Alanya Gazeteciler Cemiyeti - Ulusal Basında Yılın Gazetecisi Ödülü (2021)

Boğaziçi Üniversitesi'nce yapılmış 10 ihalenin bir kısmı açık usulle, bir kısmı da pazarlık usulüyle gerçekleştirildi. Ortak olan yönleri ise biri dışında en düşük ve en yüksek teklif tutarlarının aynı olması

Mobilya için dört ayda yapılan dört alımın toplam tutarı 600 bin TL'yi geçiyor

Anayasal düzene her düzeyde sahip çıkamadığımız her gün, ülkemizi daha büyük bir açmaza sürükleyecektir

© Tüm hakları saklıdır.

QOSHE - Tasarruf genelgesi çöktü - Çiğdem Toker
menu_open
Columnists Actual . Favourites . Archive
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close
Aa Aa Aa
- A +

Tasarruf genelgesi çöktü

116 3
17.01.2024

Diğer

17 Ocak 2024

Boğaziçi Üniversitesi yönetiminin yaptığı bazı ihale ve alımlara yer verdiğim son iki yazımda, kamu kaynaklarının yasalara uygun ve düzgün kullanımı açısından bu alımların, soru işaretleri barındırdığını belirtmiş ve eklemiştim:

Tasarruf tedbirleri konusunda valiler ile toplantı yaparak tavsiyelerde bulunan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in kadrajına acaba üniversite rektörlükleri giriyor mu?

Tabii ne Şimşek'ten ne de Boğaziçi Üniversitesi yönetiminden herhangi bir yanıt geldi. Ama zaten cevap gelse şaşırırdım. "Yazar yazar, nasıl olsa bir şey olmaz" diye düşünüyor olabilirler. Düşünsünler. Yıllardır aynı fikirde olmadığım için yıllardır yazmayı ve sormayı sürdürüyorum.

Son yazımda değindiğim, Şimşek'in geçen hafta Salı günü valiler ile ilgili yaptığı toplantının ayrıntılarını, Ayşegül Kahvecioğlu imzasıyla dün Milliyet'te okuduk. Şimşek valilerden kamuda tasarruf tedbirlerine hassasiyetle uymalarını isteyerek, şöyle demiş:

"Ben defterlerimi son sayfasına kadar kullanıyorum. Beyaz kağıt falan kullanmıyorum. Harcadığımız para babamızın parası değil, milletin parası. Gösterişten uzak, mütevazı bir kamu anlayışına mecburuz."

Şimşek'in böyle konuşması boşuna değil. Bizim gördüğümüzü o da görmüş olmalı. Geçen sene, seçimlerin ardından, bu göreve atandıktan hemen sonra imzasıyla yayımladığı Tasarruf Genelgesi'nden söz ediyorum. Bakan Şimşek, bütçe gerçekleşmelerine baktığında, yayımladığı genelgeye fazla itibar edilmediğini saniyesinde fark etmiştir.

Gerçekten de 2023 yılı Aralık ayı bütçe gerçekleşmeleri açıklandığında, bütün bir senenin harcamalarını bizler de görme olanağı bulduk. Bu köşenin sürekli okurları hatırlayabilir. Şimşek, Hazine ve Maliye Bakanlığı'na atandıktan sonra 2021 yılında yayımlanmış tasarruf konulu genelgeye atıfta bulunarak, depremden kaynaklanan maliyet dışında bütün harcamaların gözden geçirilmesini istemişti. Tasarruf tedbirleri için ivedi adımlar atılmasını, takibin de tavizsiz yapılmasını isteyen Bakan Şimşek'in yazısında, kamu idarelerinden özellikle tasarruf tedbiri alınması istenen harcama kalemleri şunlardı:

- Taşınmaz ve taşıt kullanımı

- Haberleşme giderleri

- Basın ve yayın giderleri

- Kırtasiye alımı

- Temsil, tören ağırlama giderleri

Bu genelge yayımlandıktan sonraki ay olan Temmuz ayı bütçe verilerini geçen sene 16 Ağustos 2023 tarihli yazımda işlemiştim. Maliye'nin açıkladığı verilere bakarak, Tasarruf Genelgesi'ne uyulmadığının ortada olduğu görülüyordu.

Şimdi aynı analizi Temmuz-Aralık dönemi için, yani geçen yıl sonuna kadarki verilere bakarak yapma olanağımız var. 2023 yılı bütçe harcamaları ortaya çıktı çünkü.

İki gün önce açıklanan Aralık 2023 bütçe verilerine bakıldığında, yine yukarıda andığım, Şimşek'in özel önem verdiği harcama kalemleri açısından, durumun hiç iç açıcı olmadığı görülüyor.

Söz konusu verileri baz alarak Temmuz-Aralık dönemine ilişkin harcama kalemlerinden ayrı bir tablo yaptım. Bu tablodaki aylık artış ve azalışlara bakarak, Şimşek'in tasarruf genelgesine kamu idarelerinin ne kadar uyduğunu (!) siz........

© T24


Get it on Google Play