Diğer

16 Şubat 2024

Toprak altında kalan dokuz işçinin dört gündür arandığı Çöpler (İliç) altın madenindeki felaket, göstere göstere geldi.

Aynı sahada 21 Haziran 2022'de meydana gelen siyanür sızıntısını hatırlar mısınız? Siyanür içeren sıvı atık, toprağa karışmış Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Kanada-Türk ortak şirketi Anagold'a para cezası uygulayıp faaliyeti durdurmuştu. 16 milyon 441 bin 440 TL para cezası uygulanmış.

Faaliyet durdurma sadece üç ay sürdü. Altın madeni Eylül 2022'de yeniden faaliyete geçti. Şirket açıklama yapıp iyileştirme kontrol sisteminin Enerji Bakanlığı gözetiminde daha hassas hale getirildiğini duyurmuştu. Bakanlık da gerekli tüm denetimlerin yapıldığını, insan ve çevre sağlığı bakımından risk olmadığını bildirdi. Bakanlığın, Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç'un soru önergesine, o dönem verdiği yanıtta, önemli ayrıntılar yer alıyordu:

"Yapılan denetim ve incelemeler neticesinde; yığın liç sahasına ait siyanür içerikli solüsyon taşıyan boru hatlarında arıza sebebiyle basınç düşüşü olduğunun görülmesi üzerine tesis tarafından alanda yapılan kontrollerde, boru hattına ait kaynak noktasında kopma olduğunun, akabinde tesis tarafından acil müdahale çalışmaları kapsamında sahada bulunan besleme operasyonunun durdurulduğunun ve boru hattındaki solüsyon ile kirlenen alanlara gerekli kimyasallar ile müdahale edilerek buradaki kontamine olmuş malzeme toprak yüzeyden sıyrılarak geçirimsizliği sağlanan güvenli alana taşındığının tesis tarafından beyan edildiği ve proseste kullanılan yaklaşık 20 m3 olduğu beyan edilen solüsyonun saha içine ve dışına aktığı tespit edilmiştir."

Bu kadar kritik bilgileri tek bir cümleye sığdırmaya çalışarak içinden çıkılmaz, anlaşılmaz hale getiren bakanlık şunu diyordu aslında:

- Siyanür içerikli solüsyon taşıyan boru hatları arızalanmış.

- Bu arıza nedeniyle basınç düşmüş. Yapılan kontrollerde kaynak noktasında kopma görülmüş.

- Kirlenen alanlara müdahale edilerek siyanür bulaşmış malzeme toprak yüzeyden sıyrılarak güvenli alana taşınmış.

- Proseste kullanılan 20 metreküp solüsyon saha içine ve dışına akmış.

Anagold şirketinin, açıklama yaparken kullanmaktan özenle kaçındığı kelimeleri Bakanlık kullanmış siyanür içerikli solüsyon taşıyan boru hatlarındaki arızayı Bakanlık ortaya koymuştu.

Kanada merkezli SSR Mining ile Türkiye merkezli Lidya Madencilik'in kurduğu Anagold ise bu hakikati, "olay" ve "döküntü" kelimeleriyle anlatmıştı. Siyanür sızıntısı ifadesine yer vermeyişin, şirketin Kanada ayağının borsada işlem görmesinden kaynaklanmış olabileceğine o zaman çalıştığım gazetedeki yazımda sorgulamıştım. (26 Eylül 2022/Sözcü) yer verdim.

Aynı dönemde Aydın Milletvekili Aydın Sezgin'in soru önergesine, yine Bakanlık'tan gelen yanıt ise başka bir vahameti satır aralarında yansıtıyor. (Gazeteci Murat Yetkin YouTube yayınında değindi bu vahim duruma.) Sezgin, soru önergesinde ayrıntılı sorularla tedbirleri ve denetlemeyi sorguluyor. Dönemin Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum imzasıyla gelen yanıttaki şu ifadeye dikkat:

"Bakanlığımızca yapılan........

© T24