İzmit’te görevli Baytar Ziya Tan ismini hiç duydunuz mu?
Hasbelkader kent tarihi ile çokça ilgili, az çok bir şeyler karalayan bendeniz ilk kez duydum ismini.
Yazar Mustafa K. Erdemol’un geçtiğimiz gün bir yazısında denek geldim Baytar Ziya Tan ismine.
Meğer o kadar değerli biriymiş ki maalesef adına bile bilmez olmuşuz.
Bulabildiğim maalesef çok az bir bilgi ile Baytar Ziya Tan ismini yüceltmeyi kendimi bir borç bilirim.
İkinci Dünya Savaşı’nın en acımasız yıları. İnsanlık tarihiyle beraber anılan savaş sözcüğü, sözcük olmaktan çıkmış fiilen kapımıza dayanmış. İkinci Dünya Savaşıyla burun burunayız. Havada barut kokusu.
İzmit’te görevli Baytar Ziya Tan’ın derdi ise hayvanlar.
Ya Türkiye’de savaşa girerse, acımadan gaz bombaları atan faşist ordular bize de böyle saldırırsa o hayvanlar ne yapar?
Bunu dert etmiş Ziya bey, kalkmış olası bir gaz bombasına karşı atlarımızı, köpeklerimizi, eşeklerimizi, koyunlarımızı gücünün yettiği tüm hayvanları korumak için gaz maskesi üretme peşine düşmüş.
Bu yazıyı okuyanlarınız muhtemel “yok artık” diyor, eminim buna ama o işte bunu yaptı.
İzmit’te görevli Baytar Ziya Tan, “Onlar da canlı, bizim hayvanlarımız” diyerek projeyi dönemin bürokrasisine onaylatma çabasına girişti.
Belediyeye sunduğu bu öneri yüzünden takdir edenler olmuşsa daha çok alay konusu haline geldi. Dönemin Cumhuriyet gazetesinde “Lüzumundan fazla insani bir şefkat” olarak nitelendirilip eleştiri konusu da bile yapılmıştı.
Gazetenin 13 Şubat 1940 tarihli sayısında yer alan haber şöyle;
“İzmit Baytar Müdürü, at ve eşeklere maske alınmasını talep ediyor.İzmit (Hususi muhabirimizden) -- Vilayet Baytar Müdürü Ziya Tan, Vilayet Umumi Meclisi’ne enteresan bir teklifte bulunmuş ve tahsisat taleb etmiştir. Teklif şudur:‘Avrupada harb olması dolayısıyla dünya vaziyeti her gün yeni yeni tahavvüller göstermektedir. Bu karanlık anlarda canlı bir mahluk olan hayvanları da korumak lazımdır. Binaenaleyh at, eşek, katır koyun, keçi, manda, sığır ve saireye zehirli gaz maskesi tedarik etmek insani bir vazifedir. Vilayet dahilindeki hayvanlara gaz maskesi almak üzere, Vilayet Umumi Meclisinin kafi miktarda tahsisat ayırması lazımdır’.Henüz insanların gaz maskesi yokken hayvanlara tedarik, keyfiyeti burada münakaşalar doğurmuştur. Birçokları baytar müdürünü haklı bulmakta ve insani düşüncesinden dolayı takdir etmekte, bazıları da bunu, bir latife telakki etmektedir. Hatırlarda olsa gerektir ki İzmit Veteriner Müdürü birkaç sene evvel de Vilayette bir hayvan mezarlığı tesisi fikrini ortaya atmış ve her muhitte alaka uyandıran bu teklif Vilayet Umumi Meclisi tarafından kabul edilmişti. Şimdi Türkiye’de ilk defa olarak Kocaeli vilayeti dahilindeki kasaba ve köylerde insan mezarlığı gibi hayvan mezarlığı da vardır.İhtimal ki, İzmit’in sembolik baytar müdürünün bu teklifi de kabul edilecek ve insanlardan evvel hayvanlar maskelenecektir. Kocaeli vilayeti dahilindeki at, koyun, keçi, manda, eşek, kuzu ve saire gibi hayvanlar meğer ne talihli mahluklarmış.”
Dönemin gazetesinde dikkat çeken bir noktada, Baytar Ziya tarafından açılan hayvan mezarlığı. Acaba bu mezarlık bugün nerede?
Keşke bulabilsek o mezarlığın yerini. Adını yaşatmak için o mezarlığı çiçeklerle, ağaçlarla donatsak, içinde kedi köpeklerin koşturduğu, tırtılların, böceklerin oynaştığı, kelebeklerin uçuştuğu bir mezarlık haline getirebilsek.
Bunu yapabilir misiniz Büyükşehir Belediyesi, İzmit Belediyesi? Bulabilir miyiz o mezarlığı?
Adı mı ne olurdu, elbette “Lüzumundan fazla insani bir şefkat gösteren Baytar Ziya Tan Bey” olurdu…
Lüzumundan fazla insani bir şefkat mi gösterdiniz Baytar Ziya Tan Bey?
4
1
24.02.2024
İzmit’te görevli Baytar Ziya Tan ismini hiç duydunuz mu?
Hasbelkader kent tarihi ile çokça ilgili, az çok bir şeyler karalayan bendeniz ilk kez duydum ismini.
Yazar Mustafa K. Erdemol’un geçtiğimiz gün bir yazısında denek geldim Baytar Ziya Tan ismine.
Meğer o kadar değerli biriymiş ki maalesef adına bile bilmez olmuşuz.
Bulabildiğim maalesef çok az bir bilgi ile Baytar Ziya Tan ismini yüceltmeyi kendimi bir borç bilirim.
İkinci Dünya Savaşı’nın en acımasız yıları. İnsanlık tarihiyle beraber anılan savaş sözcüğü, sözcük olmaktan çıkmış fiilen kapımıza dayanmış. İkinci Dünya Savaşıyla burun burunayız. Havada barut kokusu.
İzmit’te görevli Baytar Ziya Tan’ın derdi ise hayvanlar.
Ya Türkiye’de savaşa girerse, acımadan gaz bombaları atan faşist ordular bize de böyle saldırırsa o hayvanlar ne yapar?
Bunu dert etmiş Ziya bey, kalkmış olası bir gaz bombasına karşı atlarımızı, köpeklerimizi, eşeklerimizi, koyunlarımızı gücünün yettiği tüm hayvanları korumak için gaz maskesi üretme peşine düşmüş.
Bu yazıyı okuyanlarınız muhtemel “yok artık” diyor, eminim buna ama o işte bunu yaptı.
İzmit’te görevli Baytar Ziya Tan,........
© Kocaeli Koz
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Nikkei Editorial
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
