Yanlış veya doğru ayrımı olmaksızın her türlü bilginin sosyal medyada bir alıcı bulması ve hızla yayılması sebebiyle hayatımıza giren infodemi kavramı, ‘bilgi salgını’ olarak dilimizde karşılık bulur. Covid-19 salgını sırasında sıklıkla kullanılmaya başlanan bu tabir yeni olmasa da pandemi dönemindeki birçok bilginin asılsız olduğunun ispatlanmasıyla birlikte kişisel sözlüklerimizde daha geniş yer buldu.

Dezenformasyon ve manipülasyon yeni kavramlar olmamakla birlikte sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla beraber yeni bir boyut kazandı. İnfodemi açısından bakıldığında yanlış bilginin doğru bilgilere kıyasla çok daha hızlı yayıldığını görmekteyiz. Hatta doğru bilgi, yanlış bilgiye kıyasla daha az alıcı bulmakta.

Sosyal medyanın gelişmesi ve internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte her birey potansiyel içerik sağlayıcı konumuna geldi. Bu gelişmenin negatif yönlerinden biri, birçok içerik sağlayıcının doğru bilginin paylaşılması hassasiyetine sahip olmadan kendi inanç ve görüşleri doğrultusundaki bilgiyi yayma eğilimidir.

Sadece bireysel hesap sahipleri değil basın ve medya kuruluşları bile daha fazla etkileşim alma ve kitlesini istediği doğrultuda yönlendirme amacıyla infodemiye negatif katkıda bulunmaktalar. Kendi kitlesini etkileyecek bilginin doğru olup olmadığına bakmaksızın etkileşim uğruna teyit edilmemiş içerikleri paylaşma salgınını sadece bilinçli kullanıcılar durdurabilir. Çünkü bir bilginin yoğun karşılık bulması ve büyük kitleler tarafından sürekli paylaşılması o bilginin belirli bir zaman sonra kanıksanmasına ve insanların duyarsızlaşmasına neden olabiliyor.

İnfodeminin yaygınlığı altındaki sebepler incelenirken toplumun psikolojik ve sosyolojik özellikleri temel alınmalıdır zira her toplumda infodeminin yaygınlığı aynı oranda değildir. Bu da toplumların infodemiyi beslemedeki psikolojik çıkarlarının ne olduğu sorusuna yönlendirir.

Örneğin haber platformlarının ve yüksek takipçili sosyal medya hesaplarının, kötü haberi olduğundan daha trajik şekilde sunuyor olması, negatif içeriklerin insanın ilkel beynini uyarması sebebiyle daha fazla etkileşim alıyor olmasından kaynaklanır.

Örneğin bilim inkarcısı aşı karşıtlarının yayınladıkları ürkütücü içeriklerle birçok insanın aşıya karşı olumsuz yaklaşmalarına hatta bebeklerine aşı yaptırmaktan vazgeçmelerine sebep olmuştur. Zira insanın ilkel beyni kendisini hayatta tutabilmek amacıyla tehlike sinyali veren bilgiye daha hızlı tepki vermesine neden........

© İstiklal