Γράφουν οι Δημήτρης Ξεφτέρης (Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου) και ο Θεόδωρος Παναγιωτίδης (Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας).
Η κλιματική αλλαγή, λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι πλέον αναντίρρητη πραγματικότητα και παραδοχή όλων των πολιτικών χώρων (με την εξαίρεση ίσως κάποιων ακραίων τοποθετήσεων). Οι φυσικές καταστροφές που αυτή η ραγδαία αλλαγή συνεπάγεται συνιστούν την πιο εμφανή εκδήλωση των επιπτώσεών της, επιφέροντας ανθρώπινες απώλειες, διαταραχές στα οικοσυστήματα, και τεράστιο οικονομικό κόστος.
Οι συνέπειες όμως δεν περιορίζονται εκεί. Στις δημοκρατίες, η πολιτική διαχείριση των φυσικών καταστροφών και οι πολιτικές ευθύνες που προκύπτουν από το μέγεθός τους, μπορούν να οδηγήσουν είτε στην επιβράβευση (σε περίπτωση επιτυχιών) είτε στην τιμωρία (σε περίπτωση αποτυχιών) των εμπλεκομένων εκλεγμένων αξιωματούχων. Δυστυχώς, η ακριβής αποτίμηση της επίδρασης των φυσικών καταστροφών στην εκλογική επίδοση των δημάρχων, περιφερειαρχών, κτλ. είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Συνήθως, ανάμεσα στην καταστροφή και τις εκλογές μεσολαβεί χρονικό διάστημα ικανό για να μεταβληθούν πολλοί παράμετροι στην πολιτική σκακιέρα, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να εκτιμήσει κανείς την επίδραση του κάθε παράγοντα. Π.χ. μια καταστροφή μπορεί να οδηγήσει δύο ή περισσότερους εκλογικούς αντιπάλους ενός δημάρχου/περιφερειάρχη να κατέβουν με κοινό ψηφοδέλτιο, ή να αποσυρθούν μέλη της διοικούσας παράταξης και να αντικατασταθούν στο ψηφοδέλτιο με άλλους άφθαρτους υποψήφιους, ή με επιπλέον εκπροσώπους των πιο επιβαρυμένων από την καταστροφή περιοχών. Επίσης, αν υπάρχει αρκετός (πολιτικός) χρόνος πριν τις εκλογές, η εκλεγμένη αρχή μπορεί να κατευθύνει προς τις πληγείσες περιοχές δυσανάλογα μεγάλες επενδύσεις και όχι μόνο να αποφύγει τις εκλογικές απώλειες, αλλά, και να αυξήσει τα ποσοστά της σε σχέση με περιοχές που δεν επλήγησαν (παράδειγμα αποτελούν οι εκλογές στη Γερμανία το 2021).
Υπό το πρίσμα αυτό, η περίπτωση των φετινών εκλογών στην περιφέρεια Θεσσαλίας παρουσιάζουν ορισμένα μοναδικά χαρακτηριστικά, που επιτρέπουν μια αιτιώδη ερμηνεία της σχετικής εκλογικής επίδοσης του περιφερειάρχη κ. Αγοραστού σε σχέση με τις πληγείσες και μη πληγείσες περιοχές του θεσσαλικού κάμπου. Πράγματι, οι εκλογικοί συνδυασμοί είχαν οριστικοποιηθεί (κλειδώσει) στο τέλος Αυγούστου---πριν δηλαδή χτυπήσει η κακοκαιρία την περιοχή και οδήγησε σε πρωτοφανείς πλημμύρες---και άρα δεν υπήρχε η δυνατότητα να μεταβληθεί η «προσφορά» συνδυασμών/υποψηφίων, ούτε υπήρξε ικανός χρόνος για να προχωρήσουν επενδύσεις στις πληγείσες περιοχές.
Στο διάγραμμα που ακολουθεί έχουμε στον κάθετο άξονα το ποσοστό των ψήφων που έλαβε ο κ. Αγοραστός στις εκλογές του 2014 και σε αυτές του 2019. Το κόκκινο αφορά σε περιοχές που επλήγησαν από τις πλημμύρες και το μπλε περιοχές που δεν επλήγησαν. Όπως παρατηρούμε στο παρακάτω διάγραμμα, η εκλογική επίδοση του περιφερειάρχη στον πρώτο γύρο των εκλογών του 2014 και του 2019 δεν είχε, στατιστικά, καμία διαφορά ανάμεσα σε περιοχές που πλημμύρισαν φέτος και σε περιοχές που δεν πλημμύρισαν. Στον πρώτο γύρο των φετινών εκλογών όμως, παρότι τα ποσοστά του έπεσαν δραματικά παντού, οι δύο ομάδες περιοχών διαφοροποιήθηκαν σημαντικά. Στις πληγείσες περιοχές η μείωση των ποσοστών του ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από ότι στις περιοχές που δεν υπέφεραν τόσο, και σε στατιστικούς αλλά και σε απόλυτους όρους (περίπου τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες). Σύμφωνα με οικονομικά μοντέλα απόδοσης αιτιότητας, τα στοιχεία αυτά είναι ικανά για να στηρίξουν τον ισχυρισμό ότι οι φυσικές καταστροφές οδήγησαν σε μία εκλογική καταστροφή. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί καθώς η ψηφοφόρος θα ήθελε να τιμωρήσει την πολιτικό που δεν προνόησε για έργα υποδομής κατά την διάρκεια της θητείας της και επίσης δεν διαχειρίστηκε με ικανοποιητικό τρόπο την έκτακτη κατάσταση που προέκυψε.
Οι παρατηρήσεις αυτές φαίνεται να υποδεικνύουν και μια εκδοχή απόδοσης πολιτικής ευθύνης, που είναι μεν σύμφωνη με την «κοινή λογική», αλλά που δεν επιβεβαιώνεται πάντα σε εκλογικές διαδικασίες (ειδικά στην Ελλάδα). Το αν αυτά τα αποτελέσματα επιδέχονται μιας αισιόδοξης ερμηνείας κατά την οποία το εκλογικό σώμα γίνεται συνειδητά πιο απαιτητικό σε σχέση με τους εκλεγμένους πολιτικούς, ή αν απλά βασίζονται στο θυμό και σε ενστικτώδεις αντιδράσεις, θα φανεί από το πως θα συμπεριφερθεί το εκλογικό σώμα σε παρόμοιες περιστάσεις και στο μέλλον.
Εκλογικές καταστροφές
4
0
05.11.2023
Γράφουν οι Δημήτρης Ξεφτέρης (Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου) και ο Θεόδωρος Παναγιωτίδης (Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας).
Η κλιματική αλλαγή, λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι πλέον αναντίρρητη πραγματικότητα και παραδοχή όλων των πολιτικών χώρων (με την εξαίρεση ίσως κάποιων ακραίων τοποθετήσεων). Οι φυσικές καταστροφές που αυτή η ραγδαία αλλαγή συνεπάγεται συνιστούν την πιο εμφανή εκδήλωση των επιπτώσεών της, επιφέροντας ανθρώπινες απώλειες, διαταραχές στα οικοσυστήματα, και τεράστιο οικονομικό κόστος.
Οι συνέπειες όμως δεν περιορίζονται εκεί. Στις δημοκρατίες, η πολιτική διαχείριση των φυσικών καταστροφών και οι πολιτικές ευθύνες που προκύπτουν από το μέγεθός τους, μπορούν να οδηγήσουν είτε στην επιβράβευση (σε περίπτωση επιτυχιών) είτε στην τιμωρία (σε περίπτωση αποτυχιών) των εμπλεκομένων εκλεγμένων αξιωματούχων. Δυστυχώς, η ακριβής αποτίμηση της επίδρασης των φυσικών καταστροφών στην εκλογική επίδοση των δημάρχων, περιφερειαρχών, κτλ. είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Συνήθως, ανάμεσα στην καταστροφή και τις εκλογές μεσολαβεί........
© Athens Voice
visit website
login
who are we?
contact us
qosheapp
Toi Staff
Gideon Levy
Belen Fernandez
Andrew Mitrovica
Mort Laitner
Rami G Khouri
Ali Fathollah-Nejad
Nikkei Editorial
