109 yıl önce bu günlerde cereyan eden Sarıkamış Harekatı Osmanlı tarihinin en başarısız askeri operasyonlarından biridir.

Sarıkamış Harekatı, Harbiye Nazırı ve Başkomutan Vekili Enver Paşa’nın kararıyla düzenlendi. Harekat kararı herhangi bir stratejik gereklilik sonucu alınmamıştı. Rus ordusunun Osmanlılara karşı tartışmasız bir üstünlüğü söz konusuydu. Aslen Osmanlıların savunmada dahi Ruslara karşı ne kadar şansı olabileceği belirsizken ortaya çıkan beklenmedik bir fırsat sonucunda Enver Paşa saldırıya geçerek Doğu Cephesi’ndeki Rus kuvvetlerini imha edebileceği sanrısına kapılmıştı.

Bu fırsat Rusların Almanlar karşısında daha savaş başlar başlamaz aldıkları ağır bir yenilgi sonucu ortaya çıktı. Almanlar, Ağustos ayında saldırıya geçen iki Rus ordusundan birini Tannenberg Muharebesi’nde kuşatarak imha ettiler. Açılış hamlesinde alınan bu yenilgiyle Rusların morali ağır tahribata uğradı ve Almanlara karşı acil takviye gerektiğinden Osmanlı sınırında bulunan iki Kafkas ve bir Türkistan Kolordusu Alman cephesine gönderildi.

Geriye toplamda 115.000 mevcutlu bir Kafkas ve bir Türkistan Kolordusu ile gönüllü düzensiz birlikler kalmıştı. Karşısındaki Osmanlı III. Ordusu’nun mevcudu ise 75.000’di ve bu rakam 37.000 gayr-ı nizami başıbozuk tarafından desteklenmekteydi. Ruslar, kayda değer bir sayısal üstünlüğe sahip olmamalarına rağmen Osmanlı’nın savaşa girmesiyle birlikte saldırıya geçtiler ve Kasım sonunda ikmal merkezlerinden uzaklaşarak riskli bir konuma geldiler. İnisiyatif Osmanlılardaydı ve Enver Paşa bu fırsatı kaçırmayacaktı.

Rusya’nın içinde bulunduğu durum Enver Paşa’ya bulunmaz bir fırsat sunuyor gibi görünse de gerçekte Osmanlıların Ruslara karşı hiçbir üstünlüğü yoktu. Osmanlılar 1914 Kasım’ında savaşa girdiğinde ordu tam seferberlik halindeydi ve kağıt üzerinde savaşa hazırdı. Ancak ordu pratikte acınacak haldeydi ve yiyecek haricinde – Balkan Savaşı’nda verilen kayıplardan dolayı personel dahil olmak üzere - hemen her şeyin eksikliği çekiliyordu.

Rusların Osmanlı hatlarına girmiş olması kanatlarını açık hale getirmişti ve teoride Almanların Tannenberg’de kazandıkları zaferin benzeri gayet kazanılabilir gibi görünüyordu. Ancak Doğu Anadolu, Tannenberg Kasabası gibi düzlüklerden değil, karlı dağlardan oluşan bir araziydi ve Osmanlı ordusu, Alman ordusunun sahip olduğu silah ve lojistik üstünlüğüne sahip değildi. Doğu Cephesi’ndeki III. Osmanlı........

© 12punto